Jakie witaminy są ważne dla organizmu w okresie jesienno-zimowym?

Witaminy to różnorodne organiczne związki chemiczne, które są niezwykle istotne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Większość z nich dostarczamy z pożywieniem (wyjątek stanowi witamina D, syntetyzowana w skórze w wyniku działania promieni słonecznych), dlatego tak ważna jest odpowiednio zbilansowana dieta. Gdy odżywiamy się nieprawidłowo, ryzykujemy niedoborami witaminowymi, co prowadzi do zaburzeń działania organizmu na wielu różnych polach. Niezbędna bywa wówczas suplementacja poszczególnych witamin. Na jakie związki należy zwrócić szczególną uwagę na co dzień?

Naukowcy i dietetycy wskazują 13 najważniejszych dla człowieka witamin, o których przyjmowanie (z jedzeniem lub w ramach dodatkowej suplementacji, gdy zachodzi taka potrzeba) trzeba koniecznie zadbać. Są to:

• witamina A (beta-karoten) – silny przeciwutleniacz zwalczający wolne rodniki, który wzmacnia wzrok, odporność, wzrost kości, produkcję komórek i pozytywnie wpływa na skórę;
• witamina C – kolejny przeciwutleniacz podnoszący naturalną odporność organizmu i ułatwiający procesy regeneracji, a także działający antystarzeniowo;
• witamina D – jej niedobory skutkują obniżeniem odporności, zmęczeniem i gorszym samopoczuciem. Witamina D wpływa na mineralizację kości, pracę mięśni i jest niezbędna dzieciom w fazie wzrostu;
• witaminy z grupy B (B1, B2, B3, B5, B6, B7, B9, B12) – odpowiadają za kondycję umysłową i psychiczną, a także barierę odpornościową i siły witalne, umożliwiając wykorzystanie przez organizm energii z pożywienia, ponadto wspomagają wytwarzanie czerwonych krwinek i utrzymanie skóry oraz błon śluzowych w dobrej kondycji;
• witamina E – stymulująca komórki układu immunologicznego, wpływająca na stan skóry, poprawiająca krążenie krwi, chroniąca komórki przed uszkodzeniem i wspierająca gojenie się tkanek;
• witamina K – niezbędna do budowania mocnych kości, umożliwia prawidłowe krzepnięcie krwi i zapewnia zdrowie układu sercowo-naczyniowego.

Trzeba przy tym zaznaczyć, że zapotrzebowanie na poszczególne witaminy jest indywidualne – zależy między innymi od trybu życia, wieku czy stanu zdrowia. Dla organizmu szkodliwy jest nie tylko niedobór witamin (awitaminoza), ale również hiperwitaminoza, czyli zbyt duża ich podaż. Hiperwitaminoza dotyczy głównie witamin A i D. Dlatego ważne jest przyjmowanie suplementów zgodnie z zaleceniami producenta, a wszelkie niepokojące objawy świadczące o braku lub nadmiarze witamin warto skonsultować z lekarzem.

Naturalne źródła witamin wspomagających odporność 

Większość wspomnianych wyżej cennych witamin można dostarczyć sobie w diecie, dbając o jej różnorodność i dobre zbilansowanie oraz stawiając na ziołowe produkty wspierające odporność. Wyjątkiem jest witamina D, która co prawda znajduje się w mięsie niektórych ryb, tranie, serze i żółtkach jaj, ale nie każdy je odpowiednie ilości wymienionych produktów. Suplementację witaminy D zaleca się osobom na diecie roślinnej oraz dzieciom, dla których jest ona szczególnie istotna ze względu na intensywny wzrost.

Witaminę C łatwo znaleźć w owocach. Szczególnie polecamy owoce dzikiej róży, aronii i rokitnika bogate w ten cenny składnik. Witaminy z grupy B można uzupełnić, dodając do posiłków m.in. płatki drożdżowe, rośliny strączkowe, warzywa liściaste, czerwone mięso czy ryby. Witamina E jest natomiast obecna w orzechach, awokado, brokułach, a także oliwie z oliwek i innych olejach roślinnych. By uzupełnić witaminę A, należy z kolei sięgać po surową marchew, a także owoce dzikiej róży, szpinak, paprykę, pomidory, pomarańcze i wiele innych warzyw oraz owoców.

Gdzie szukać witaminy K? Przede wszystkim w zielonych warzywach takich jak brokuły, jarmuż, szpinak, brukselka, sałata, natka pietruszki, bób czy ogórki. Znajdziemy ją także w truskawkach, brzoskwiniach, kalafiorze, ziemniakach, marchwi oraz orzechach i daktylach.